Thủ tục hải quan là gì? quy trình làm thủ tục hải quan

Thuật ngữ “ thủ tục hải quan” khá quen thuộc trong ngành xuất nhập khẩu. Tuy nhiên để hiểu sâu về nó rất ít người biết đến. Vậy thủ tục hải quan được dùng để làm gì? Các quy trình thực hiện như thế nào? Tất cả câu hỏi đó, sẽ được giải đáp qua bài viết dưới đây.

Thủ tục hải quan là gì?

Thủ tục hải quan tiếng Anh gọi là customs clearance, là những thủ tục được thực hiện để đảm bảo hàng hóa, phương tiện vận chuyển được xuất nhập khẩu giữa các quốc gia. Để xuất khẩu hay nhập khẩu thành công, thì hàng hóa phải được thông quan. Đây là việc bắt buộc nhằm mục đích.

·        Để cơ quan Nhà nước thực hiện thu thuế, nhằm đảm bảo cân bằng và ổn định giá thị trường trong nước và ngoài nước.

·        Quản lý hàng hóa xuất hay nhập khẩu không nằm trong danh sách cấm.

Có thể thấy rằng vai trò của thủ tục hải quan rất quan trọng, không chỉ trong lĩnh vực quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu. Đó còn là công cụ của Nhà nước để bảo vệ lợi ích của chủ quyền kinh tế và an ninh quốc gia. Cũng như bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, tạo nguồn thu ngân sách nhà nước, trong hệ thống quản lý kinh tế.

Thủ tục hải quan là gì?

Đối tượng được làm thủ tục hải quan là ai?

Thủ tục hải quan được thực hiện bởi các cơ quan hải quan tại cảng, cửa khẩu hay sân bay. Vậy ai làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất nhập khẩu? Theo nghị định của Chính phủ các đối tượng sau được quyền khai báo hải quan.

·        Đại lý làm thủ tục khai báo hải quan.

·        Là chủ sở hữu hàng hóa xuất nhập khẩu. Với trường hợp chủ là người nước ngoài và không có mặt tại Việt Nam, thì phải thông qua đại lý làm thủ tục hải quan.

·        Các công ty, doanh nghiệp chuyên cung cấp các dịch vụ quốc tế, chuyển phát nhanh.

·        Người vận chuyển hàng hóa.

·        Người được chủ hàng hóa ủy quyền với trong trường hợp sản phẩm đó dùng để tặng. Hay hành lý được gửi trước hoặc sau chuyến đi, của người xuất hoặc nhập cảnh tại Việt Nam

·        Người cung cấp dịch vụ hay thực hiện quá cảnh hàng hóa.

Đó là những đối tượng được quyền làm thủ tục hải quan và khai hải quan xuất nhập khẩu hàng hóa.

Quy trình thủ tục hải quan xuất nhập khẩu

Quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu

Khi thực hiện quy trình thủ tục hải quan xuất nhập khẩu, người khai tờ khai hoặc người khai thuê, cần thực hiện đầy đủ các bước sau.

Chuẩn bị chứng từ hải quan

Đây là bước đầu tiên cũng là bước quan trọng trong quy trình thủ tục hải quan. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng từ, giúp đẩy nhanh tiến độ vận chuyển. Cũng như tránh tình trạng phát sinh chi phí không cần thiết. Bộ chứng từ đầy đủ để thông quan hàng hàng hóa bao gồm các giấy tờ sau:

·        Hóa đơn thương mại

·        Hợp đồng thương mại

·        Giấy chứng nhận xuất xứ

·        Phiếu đóng gói hàng

·        Chứng nhận chất lượng

·        Giấy vận tải đơn

·        Một số giấy tờ khác theo yêu cầu từ hải quan (tùy thuộc vào từng mặt hàng)

Lưu ý: Trong bộ chứng từ có rất nhiều giấy tờ phải do bên bán cung cấp. Bởi vậy, khi có bản mềm cần đối chiếu kiểm tra tính hợp lệ, rồi mới yêu cầu bên bán gửi bản cứng. Sau khi người khai hải quan thực hiện chuẩn bị xong chứng từ sẽ nộp cho cơ quan hải quan.

Khai và nộp tờ khai hải quan

Tờ khai hải quan sẽ được thực hiện theo mẫu quy định của pháp luật và chỉ cần điền đầy đủ thông tin vào mẫu có sẵn. Ngày nay, đa số các chi cục hải quan đã chuyển sang khai và nộp tờ khai theo hình thức thủ tục hải quan điện tử (VNACCS)

Sau khi khai và nộp tờ khai hải quan xong, quy trình thủ tục hải quan tiếp theo là chờ lấy kết quả phân luồng. Có ba loại phân luồng chính: luồng xanh, luồng vàng, luồng đỏ.

Luồng xanh thì chỉ cần in tờ khai từ phần mềm và tờ mã vạch từ trang web Tổng cục hải quan. Sau đó xuống cảng để lấy hàng, khi đã nộp đầy đủ thuế. Bên cạnh đó, luồng xanh được chia thành hai loại.

-  Luồng xanh có điều kiện: cần thêm C/O (giấy chứng nhận xuất xứ), bạn phải đến cục hải quan để làm các thủ tục liên quan.

-  Luồng xanh không điều kiện: cần phải in tờ khai đưa cho chủ hàng ký và đóng dấu. Sau đó chuyển tờ khai lên cục hải quan để xác nhận, rồi mới xuống cảng lấy hàng.

Quy trình thủ tục hải quan phân theo luồng

Luồng vàng: bạn cần xuất trình thêm một số giấy tờ liên quan khác, và được coi là bộ chứng từ đi kèm. Các giấy tờ bên trong cần có.

·  Tờ khai hải quan không cần đóng dấu

·      Hợp đồng ngoại thương

·      Hóa đơn thương mại

·      Phiếu đóng gói hàng hóa

·  Giấy tờ chứng từ khác: C/O, chứng nhận chất lượng,...

Luồng màu đỏ: đây là mức có độ kiểm tra cao nhất, chứa nhiều thủ tục giấy tờ và chi phí cũng như thời gian của người khai và cơ quan hải quan. Tại luồng này, bạn sẽ phải kiểm tra thực tế hàng hóa sau khi hoàn tất thủ tục hồ sơ giấy tờ.

Để thực quy trình thủ tục ở luồng này, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ như luồng vàng. Sau đó, sẽ nộp cho bộ phận hải quan, tiếp nhận duyệt hồ sơ xong chuyển sang bộ phận kiểm hóa.

 Tiếp đến, bạn cần đăng ký kiểm hóa, rồi xuống cảng làm thủ tục hạ hàng và đưa vào khu kiểm hóa. Cuối cùng liên hệ với cán bộ hải quan xuống làm thủ tục kiểm tra. Hiện tại, quy trình kiểm hóa thực hiện 2 hình thức:

·  Kiểm hóa bằng máy soi hay còn gọi kiểm soi

·  Kiểm hóa thủ công (kiểm phanh)

Những hình thức này sẽ được cán bộ, lựa chọn phù hợp để kiểm tra đảm bảo tính chính xác. Sau bước kiểm hóa, sẽ được đưa về chi cục hải quan hoàn tất thủ tục cần thiết. Rồi lên tờ khai về việc kiểm hóa. Nếu không có vấn đề gì, thì tiến hành thủ tục phúc tập hồ sơ và thực hiện thông quan hàng hóa.

Tiến hành nộp thuế

Người khai hải quan sẽ tiến hành việc nộp thuế cho các mặt hàng, để chuẩn bị xuất khẩu hàng hóa theo đúng quy định. Ngày nay, hình thức nộp thuế đa dạng như nộp ngày, nộp ân hạn hoặc bảo lãnh ngân hàng.

Đối với, mặt hàng nhập khẩu thì cần nộp thuế ngay. Vì chỉ khi hoàn tất nộp thuế xong hàng hóa mới được thông quan. Để tiến hành kiểm tra nộp thuế hoặc tra cứu thuế được thực hiện trên hệ thống trang web tổng cục.

Thực hiện thông quan hàng hóa

Sau khi hoàn tất thủ tục hải quan, sẽ thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu. Việc thông quan tiến hành theo các trường hợp sau:

·  Nhận được luồng xanh sau khi nộp tờ khai hải quan.

·      Cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại luồng vàng và phê duyệt rồi mới tiến hành thông quan hàng hóa.

·  Trường hợp luồng đỏ sẽ tiến hành kiểm hóa xong, hàng hóa được thông quan.

Lưu ý rằng những hợp trên đang áp dụng cho mặt hàng nhập khẩu vào thị trường nước ta. Và muốn được thông quan cần phải nộp thuế. Ngoại trừ, hàng hóa được nhà nước miễn thuế khi nhập khẩu vào nước ta.

Thanh lý hải quan giám sát

Sau khi hoàn tất hồ sơ được thông quan, sẽ tiến hành in mã vạch tờ khai, rồi đến cảng và thực hiện thủ tục ký hải quan giám sát. Và cũng là bước cuối cùng trong quy trình thủ tục hải quan. Tuy nhiên, một số khu vực việc ký giám sát đã được loại bỏ thay vào đó là sẽ được tự động giám sát, trên hệ thống.

Quy trình thủ tục hải quan nhập khẩu

Như ở trên các bạn đã được biết cách thức quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu. Vậy khi nhập khẩu hàng hóa tiến hành như thế nào. Bạn đọc tiếp tục theo dõi cùng Golden Careers nhé.

Xác định loại hàng nhập khẩu

Việc xác định hàng nhập khẩu, để phân loại hàng hóa có thuộc danh sách hàng hóa đặc biệt hay hàng cấm hay không. Đây là việc đầu tiên mà doanh nghiệp phải làm. Sau đây là danh sách cụ thể.

·        Hàng thương mại thông thường, đủ điều kiện để tiến hành làm thủ tục nhập khẩu bình thường.

·        Hàng cấm trong danh sách bắt buộc phải dừng toàn bộ hoạt động nhập khẩu theo quy định của pháp luật.

·        Hàng xin phép giấy nhập khẩu, doanh nghiệp cần phải hoàn tất thủ tục hồ sơ trước khi hàng về cảng. Nếu không sẽ phát sinh chi phí để thuê kho chứa, bãi tổng trong lúc đợi được cấp giấy phép.

Quy trình thủ tục hải quan nhập khẩu

·        Hàng cần công bố hợp chuẩn hợp quy, theo quy định giống như hàng xin phép giấy nhập khẩu. Doanh nghiệp cần phải làm thủ tục công bố hợp quy trước khi hàng về cảng, theo quy định rõ tại thông tư 28/2012/TT-BKHCN.

·        Hàng kiểm tra chuyên ngành, sẽ được tiến hành kiểm tra sau khi hàng được đưa về cảng. Tại đây, cơ quan chức năng sẽ trực tiếp đến tận nơi để lấy mẫu đem về kiểm tra. Khi có kết quả, doanh nghiệp đó, tiến hành làm thủ tục còn lại.

Thực hiện ký hợp đồng ngoại thương

Trong quy trình thủ tục hải quan nhập khẩu, hợp đồng ngoại thương thể hiện giao dịch của hai bên. Và bản hợp đồng này được thực hiện xuyên suốt quá trình thông quan. Nội dung trong hợp đồng gồm có tên, số lượng hàng hóa, trọng lượng, quy cách đóng gói, giá trị hàng hóa,...

Thực hiện kiểm tra bộ chứng từ hàng hóa

Để hoàn tất thủ tục nhập khẩu lô hàng nào đó, doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ chứng từ đầy đủ các giấy tờ sau.

·        Bản hợp đồng thương mại

·        Giấy vận đơn (bill of lading)

·        Phiếu đóng gói hàng hóa

·        Giấy C/O (chứng nhận xuất xứ)

·        Một số giấy tờ liên quan khác

Đăng ký kiểm tra chuyên ngành (nếu có)

Áp dụng cho các lô hàng nằm trong danh sách hàng hóa kiểm tra chuyên ngành. Sau khi, nhận được giấy báo hàng đến, doanh nghiệp cần thực hiện đăng ký kiểm tra chuyên ngành. Hầu hết, các doanh nghiệp sẽ nhận được giấy này từ hãng vận chuyển trước 2 ngày.

Thực hiện khai và truyền tờ khai hải quan

Điều kiện khai tờ khai hải quan cần có chữ ký số và đăng kí chữ số với Tổng cục hải quan. Việc khai hải quan, người khai sẽ thực hiện quy trình khai báo hải quan điện tử VNACCS. Hệ thống sẽ tự động cấp số và xuất ra chỉ tiêu thuế và mã nhập.

Nếu doanh nghiệp lần đầu nhập khẩu hàng hóa, có thể thuê dịch vụ hải quan của các bên uy tín, để tránh sai sót. Khi hoàn tất quy trình, tờ khai hàng hóa nhập khẩu sẽ được truyền đi. Hệ thống tự động cấp số, khi thông tin đã đầy đủ, chính xác. Nên kiểm tra lại lần nữa để đảm bảo không còn sai sót, nhất là các mã hóa quan trọng.

Khai báo hải quan trên phần mềm

Quy trình khai báo hải quan điện tử

Thực hiện lấy lệnh giao hàng

Delivery Order là chứng từ được các hãng tàu hay các công ty chuyên vận chuyển phát hành. Mục đích của lệnh giao hàng để yêu cầu đơn vị lưu giữ hàng ở cảng hoặc kho chứa hàng hóa cho chủ sở hữu. Để lấy được lệnh giao hàng, doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ sau.

·        Bản sao chứng minh thư

·        Vận đơn (bản sao và bản gốc)

·        Tiền phí

Chú ý: đối với hàng FCL-hàng nguyên container, doanh nghiệp nên kiểm tra kỹ lại về thời gian lưu container miễn phí. Nếu muốn gia hạn thêm cần đóng phí.

Chuẩn bị hồ sơ hải quan nhập khẩu

Sau khi tờ khai được truyền đi, hệ thống sẽ dựa vào nội dung tờ khai để phân luồng hàng hóa. Phân luồng được chia ra làm ba trường hợp: luồng xanh, luồng đỏ, luồng vàng. Tùy vào từng trường hợp sẽ được tiến hành làm thủ tục khác nhau.

·  Luồng xanh doanh nghiệp không phải kiểm tra hoặc thêm thủ tục gì nữa. Chỉ cần in tờ khai và nộp thuế là hoàn thành xong.

·      Luồng vàng, cục hải quan cần kiểm tra hồ sơ giấy tờ hàng.

·  Luồng đỏ quy trình kiểm tra sẽ khắt khe, nhiều thủ tục và tốn chi phí, thời gian.

Nộp thuế và hoàn tất thủ hải quan nhập khẩu

Khi tờ khai được thông quan, doanh nghiệp cần tiến hành nộp thuế. Và hai loại thuế cần được nộp đó là: thuế nhập khẩu và thuế GTGT. Một số loại hàng cần nộp thêm thuế môi trường và thuế ttđb (tiêu thụ đặc biệt).

Thực hiện thủ tục đổi lệnh và chuyển hàng hóa về kho

Đây là quy trình cuối cùng mà doanh nghiệp, cần thực hiện sau khi hoàn tất thủ tục và nộp thuế. Sau đó, vận chuyển hàng hóa đến nhà kho hoặc bãi để bảo quản. Bên cạnh đó, cần kiểm tra thời hạn lệnh giao hàng.

Tiếp đến, bên đại diện cho doanh nghiệp đến phòng thương vụ của cảng để trình xuất giấy tờ như D/O, mã vạch tờ khai,... Nhân viên lên hóa đơn và bạn thanh toán các khoản phí cần thiết. Bên đại diện chỉ cần nộp phí và nhận phiếu EIR – phiếu giao nhận, rồi tiến hành bốc xếp hàng hóa về kho bảo quản.

Trên đây là những thông tin chi tiết về thủ tục hải quan. Hy vọng những thông tin trên hữu ích cho bạn đọc có định hướng về việc làm xuất nhập khẩu. Cũng như công việc của nhân viên làm trong nghề này.

 Để tìm hiểu rõ hơn về thông tin việc làm xuất nhập khẩu/logistics, bạn đọc truy cập tại Golden Careers. Đây là trang tuyển dụng chuyên cung cấp việc làm về xuất nhập khẩu/logistics uy tín và lớn nhất hiện nay.

Các vị trí việc làm đa dạng với mức lương hấp dẫn từ doanh nghiệp lớn và vừa luôn được cập nhật mỗi ngày. Ứng viên có thể chọn lựa nhà tuyển dụng phù hợp với mình. Cám ơn bạn đã ghé trang, chúc bạn thành công trong cuộc sống.